Yat İmalatında Kullanılan Malzemeler
Yat Imalatinda Kullanilan Temel Malzeme Çesitleri: Çelik, Alüminyum, Kompozit ve Ahsap
Tekne imalatı aşamasında her üreticinin kullandığı farklı malzeme tipleri ve bu malzeme çeşitlerine göre yat yapımında uygulanan çeşitli yöntemler vardır. Yat imalatı aşamasında en çok tercih edilen yat yapım ana malzemeleri arasında Çelik, Alüminyum, GRP - Kompozit ve Ahşap bulunmaktadır.
Çelik Tekneler: Çelik, demir ile birlikte çok az miktardaki karbonun birleştirilmesi sonucu oluşan bir Çelik Yat imalat maddedir. Çelik içerisinde bulunan karbonun oranı bu malzemenin alaşım çeşitlerini belirler. Bunun yanında çelik gemi sacı ise gemi imalat ve onarım sektöründe kullanılan, farklı çeşit ve kalitede üretimi yapılan ve sekil olarak plaka halindeki malzemelerdir. Bu türdeki malzemeler gemi inşasında olduğu gibi Yat ve Tekne imalatında da sıklıkla kullanılmaktadırlar. Türkiye’de Gemi sanayinde en çok kullanılan Orta Mukavemetli çelik malzeme çeşitleri; GRADE A, GRADE B ve GRADE D’dır. Ayrıca Gemi İmalatında kullanılan Yüksek Mukavemetli çelik malzemeler ise; AH32, DH32, EH32, FH32, AH36, DH36, EH36 ve FH36’dir.
Yukarıda bahsettiğimiz çelik malzeme çeşitleri yapısal olarak özgül ağırlıklarının yüksek olmasından dolayı, 20 metre boyun altındaki yatların imalatı için çok fazla tercih edilmezler. Çelik, yat üretimi sektöründe özellikle büyük boyuttaki ve daha çok deplasman gövdeli yatların üretiminde kullanılan bir malzeme türüdür. Çelik malzemenin çeşitli alaşımlar ile güçlendirilmesi sonucunda ortaya çıkan Alaşımlı Çelikler gemi sanayinin farklı dallarında da kullanılabilmektedirler. Oldukça güçlü ve dayanıklı olan çelik, günümüzde yat üretim sektöründe sıklıkla kullanılan ve tercih edilen bir malzemedir. Bu malzemenin çokça tercih edilmesindeki nedenler ise uzun ömürlü olması ve bakim maliyetlerinin düşük olmasıdır. Çelik yat imalatı ayrıca yangın ve bunun gibi risklere karsı daha güvenlidir.
Alüminyum Yat imalat Alüminyum Tekneler: Alüminyum simgesi “Al” olan parlak gümüş renginde eğilebilir bir metaldir. Alüminyum oksitlenmeye karsı dayanıklı olup, gemi ve havacılık endüstrisinin vazgeçilemez ana malzemesidir. Bunun yanında alüminyum bileşenleri farklı ürün ve malzemelerin imalatında da kullanılmaktadır. Alüminyum ağırlık olarak çelikten daha hafif olmasından dolayı yüksek hız gerektiren yatların ve diğer taşımacılık sektöründeki araçların imalatı için tercih edilmektedir.
Alüminyum malzemeye sekil vermek ve üzerinde uygulamalar yapmak daha kolaydır. Bu nedenden dolayı çok büyük olmayan ve hisli teknelerin hem gövde hem de gövde haricindeki kısımlarının imalatında sıklıkla kullanılmaktadır. Günümüzde çelik gövdeli yatların üzerine Triclad denen özel bir malzeme sayesinde alüminyum üst binaların özel teknikler sayesinde kaynatılarak monte edilmesi epeyce sık görülen bir imalat tekniğidir. Böylece teknenin ağırlık merkezi aşağı çekilerek ve kullanım hacmi genişletilerek, tekne hem daha hafif ve daha stabil (dengeli) olur. Alüminyum malzemeye imalat aşamasında çelik malzemeye kıyasla iki kat daha hisli işlem yapılabilir ve dolayısıyla bu teknenin imalat süresini kısaltır. Sadiğimiz avantajlarının yanında alüminyum çelik malzemeye oranla oldukça maliyetlidir ve temin süreleri daha uzundur. Öte yandan alüminyum yatlar muhtemel bir hasarda onarılması daha güç olmaktadır. Bunun yanında, kullanılan kaynak tekniği bakımından alüminyum kaynak argon kaynağıdır ve çelik kaynaktan daha zordur.
Kompozit Tekneler: Kısa adi GRP (İngilizcesi: Glass Reinforced Plastic ; Türkçesi: Cam Elyaf Takviyeli Plastik) olarak bilinen malzeme diğer kompozit malzemeler içerisinde en sik kullanılanıdır. Bu malzeme cam veya karbon gibi fiberlerin polyester gibi bir polimerin içerisine konulması ile meydana gelir. Fiberler ya da diğer adıyla reçineler tek baslarına deniz Sartlarında meydana gelen değişikliklere dayanıklı olmadıkları için bunlar birleştirilmek suretiyle tek kompozit malzeme halini alırlar. GRP yat imalatında oldukça sik kullanılmasına rağmen tekne gövdesinin her noktasında homojen uygulamadığından dolayı, teknenin gövdesi üzerindeki herhangi bir noktasında hasar ve yıpranmalar meydana gelebilir.
Ahşap Tekneler: Ahşap konvansiyonel tekne gövdesi imalatında kullanılan en eski malzemedir. Ahşap malzeme günümüzde daha çok lamine sistemi ile guletlerin imalatında kullanılmaktadır. Bunun yanında bütün teknelerin iç mekânlarının imalatı sırasında, karkas ve kaplama olarak da kullanılmaktadır. Kalıp ahşap tekne imalatı uygulamaları daha çok ufak boydaki yatlar için ideal olsa bile, daha büyük boydaki teknelerde çok fazla sorun yaratmaktadır. Daha büyük boyuttaki ahşap tekneler epoksi ve kompozit malzemeler ile desteklenerek ve değişik imalat teknikleri kullanılarak üretilebilmektedir.
